นมแม่ ถือเป็นสุดยอดของอาหารสำหรับทารกในวัยแรกเกิดถึง 2 ขวบปี ซึ่งแต่ละโรงพบาบาลในปัจจุบันมีการรณรงค์ให้แม่เลี้ยงลูกด้วยนมแม่มากขึ้น นอกจากจะมีประโยชน์มากมายแล้ว ยังประหยัดค่าใช้จ่ายได้อีกทางหนึ่งด้วย และปัจจุบันนี้ คุณแม่ยุคใหม่ก็หันมาสนใจเกี่ยวกับนมแม่มากขึ้นกว่าเดิม
คุณแม่อินเทรนด์ที่กําลังตั้งครรภ์ทั้งหลายในปัจจุบันนี้ ต่างก็ยอมรับว่า นมแม่ เป็นสิ่งที่ดีที่สุดสำหรับลูกน้อย และตั้งปณิธานเอาไว้ว่า ฉันจะเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ให้ได้ ซึ่งเมื่อหลายคนคลอดลูกออกมาแล้ว ก็ทําสําเร็จดังที่ตั้งใจเอาไว้ แต่บางคนก็อาจให้นมลูกได้ไม่นานพอเพราะปริมาณน้ำนมไม่เพียงพอเพื่อให้ลูกบริโภค แม้จะสรรหาวิธีต่างๆ นาๆ เกี่ยวกับเคล็ดลับการเพิ่มน้ำนมแม่มาทดลองใช้แล้วก็ตาม วันนี้ขอนําเสนอวิธีการที่ได้ผลในการปฏิบัติตริง ที่จะทําให้นมแม่ผลิตออกมาได้สม่ำเสมอ และมากพอที่จะเลี้ยงลูกได้นานเท่าที่คุณแม่ต้องการเลยทีเดียว
เทคนิคการเพิ่มน้ำนม
ซึ่งเป็นเคล็ดลับการเพิ่มน้ำนมแม่ที่ได้ผลจริง จากวิธีการที่โรงพยาบาลเด็กแนะนำให้คุณแม่มือใหม่ทราบ รวมทั้งได้รับการยืนยันจากคุณแม่มืออาชีพมาหลายท่านแล้วว่า ใช้ได้ผลจริง
- ตรวจหัวนมตนเองว่ามีปัญหาต่อการดูดนมหรือไม่ ถ้าไม่แน่ใจควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการแก้ไขก่อนการคลอด
- เมื่อแรกคลอด นมหยดแรกของลูกควรมาจากเต้านมแม่ ถึงแม้นมแม่จะยังไม่ไหลอย่างเต็มที่ แต่การที่ลูกดูดเต้านมจากแม่เป็นการกระตุ้นให้น้ำนมแม่ไหล
- ถ้ามีเหตุจําเป็นที่ลูกไม่สามารถดูดนมจากเต้าแม่ได้ ให้แม่บีบนมเก็บใส่ขวดไว้ป้อนลูก อย่าทิ้งนาน
- ให้ลูกนอนกับแม่ด้วยตลอด เพื่อให้ลูกดูดนมแม่ได้บ่อยที่สุดเท่าที่ลูกต้องการ แต่ที่สําคัญแม่ต้องอุ้มลูกให้ถูกวิธี น้ำนมจะไหลออกมาดี
- คุณแม่ต้องดื่มน้ำเยอะๆ รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ และไม่เครียด ถึงแม้จะรู้สึกว่าน้ำนมไหลน้อย นั่นเป็นเพราะร่างกายกําลังปรับตัว และจะปรับได้ปริมาณตามที่ลูกต้องการต่อไป
- ถ้าเต้านมคัดมาก แต่ลูกยังไม่หิว ให้บีบน้ำนมเก็บใส่ภาชนะเอาไว้ แล้วแช่ตู้เย็นเป็นนมแม่สํารองเอาไว้ได้
- คุณแม่ที่ต้องกลับไปทํางานประจํา ไม่ ต้องวิตกกังวลว่าน้ำนมจะลดหายไป หรือต้องให้ลูกหย่านมแม่ เพราะคุณแม่สามารถปั๊มนมเก็บไว้ได้ในช่วง 3 เดือนแรก เมื่ออยู่ที่ทํางานก็ควรบีบหรือปั๊มนมแม่เก็บเอาไว้อย่างสม่ำเสมอ และให้ลูกดูดนมจากเต้าแม่ในช่วงกลางคืน และวันหยุดได้ ที่สําคัญคุณแม่ต้องศึกษาวิธีการเก็บนมแม่อย่างถูกวิธี
- ความตั้งใจเป็นสิ่งสําคัญที่จะทําให้คุณแม่ให้นมแม่กับลูกไปนานที่สุดเท่าที่จะทําได้
อีกเคล็ดลับการเพิ่มน้ำนมแม่โดย มูลนิธิศูนย์นมแม่แห่งประเทศไทย กับการทำอย่างไรให้มีน้ำนมมากขึ้น ซึ่งอันดับแรกคุณแม่ต้องมั่นใจก่อนว่าจะสามารถเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ได้ จากนั้นจึงเข้าสู่กระบวนการ ทำอย่างไรให้มีน้ำนมมากขึ้น โดยการทำดังนี้
- ให้นมลูกบ่อยขึ้นและนานขึ้น (ไม่ควรน้อยกว่า 8 ครั้งต่อวัน) ถ้าไม่ได้อยู่กับลูก ก็ควรบีบหรือปั๊มนมออกให้เกลี้ยงเต้าทุก 3 ชั่วโมง
- กระตุ้นเต้านม โดยใช้ผ้าอุ่นจัดประคบเต้านม 3 – 5 นาที ก่อนให้นม นวดเต้านมและคลึงหัวนมเบาๆ
- ให้ลูกดูดนมอย่างถูกวิธี ให้ลูกอมหัวนมและลานนมได้ลึกพอ
- หลีกเลี่ยงการให้น้ำ นมผสม หรืออาหารเสริมอื่นก่อนอายุ 6 เดือน
- ทำให้รู้สึกผ่อนคลายขณะให้นมลูกหรือขณะปั๊มนม โดย หายใจลึกๆ หรือ นึกถึงสถานที่ๆ น่าเที่ยว หรือคิดว่ามีน้ำนมไหลไปถึงลูก ฟังเพลงหรือเทปที่สอนการผ่อนคลาย
- กินอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการตามคำแนะนำอาหารสำหรับคุณแม่ที่ให้นมลูก
- ในช่วงที่น้ำนมยังน้อยไม่พอสำหรับลูก หากจะเสริมนมผสมก็ไม่ควรให้ดูดจากขวด แต่ควรใช้วิธีหยดนมข้างเต้าแม่ขณะลูกดูดนม หยดครั้งละน้อยพอให้ลูกไม่หงุดหงิด เมื่อน้ำนมสร้างได้มากขึ้นก็ค่อยลดปริมาณน้ำนมที่หยด จนงดเสริมในที่สุด
- ในกรณีที่ลูกดูดนมแล้วหลับก่อนจะอิ่ม ควรกระตุ้นให้ลูกดูดนมต่อ โดยขยับเต้านมและบีบน้ำนมเข้าปากลูกเป็นระยะ จนกว่าลูกจะอิ่มและคายปากออกเอง
- ในกรณีของการเข้าสู่ระยะการเติบโตแบบเร็วๆ ควรให้ลูกดูดบ่อย และให้ดูดนานขึ้นในแต่ละครั้ง ภายใน 2 – 3 วัน น้ำนมก็จะเพิ่มมากขึ้นจนพอสำหรับลูก การติดตามผล จะใช้เวลาประมาณ 4 – 7 วันจึงจะเห็นผลว่าน้ำนมมามากขึ้น
คุณแม่หลายท่านก็มีเคล็ดลับในการเพิ่มน้ำนมมาฝาก เช่น การหลอกร่างกายว่ามีลูกแฝดต้องดูดนมแม่พร้อมกัน ด้วยการให้ลูกดูดข้างหนึ่ง ปั๊มนมอีกข้างหนึ่งไปพร้อมกัน เพื่อกระตุ้นให้ร่างกายสร้างน้ำนมเพิ่มขึ้น แถมยังช่วยให้ปั๊มน้ำนมออกง่ายกว่าการปั๊มนมตอนที่ลูกไม่ได้ดูดอีกด้วย และยังมีผลพลอยได้จากนมที่ปั๊มออกมาเก็บสะสมเป็นสต็อกนม (วิธีนี้ควรใช้เมื่อน้ำนมสร้างได้มากพอ คือประมาณหลัง 1 เดือนไปแล้ว) หรือการเพิ่มรอบปั๊มนมให้แต่ละรอบห่าง 3-4 ชม. หรือช่วงที่ลูกนอนหลับนานเกิน 3 ชม
สุดท้าย การรับประทานอาหารหรือสมุนไพรที่มีคุณสมบัติเพิ่มน้ำนม ก็มีส่วนช่วยให้น้ำนมแม่มีปริมาณเพิ่มมากขึ้นได้อีกด้วย